LÒNG VỊ THA
Trong
bối cảnh xã hội hôm nay, khi nói đến lòng vị tha, chúng ta giống như người nghệ
sĩ vụng về chơi một cung đàn lạc điệu. Những
tin tức hằng ngày tại xã hội Việt Nam mà chúng ta đọc thấy trên mạng truyền
thông cho thấy con người ngày càng hung dữ đối với đồng loại, thậm chí ngay cả
trong gia đình. Như một quán quân cần phải
tập luyện gian khổ mới xứng nhận phần thưởng, Chúa Giê-su kêu gọi chúng ta phải
vượt lên lối ứng xử của thời đại để trở nên những người vị tha nhân hậu. Nền tảng cho lòng vị tha của Ki-tô hữu
là “vì Chúa là Đấng từ bi nhân hậu. Người chậm giận và giàu tình thương” (Thánh
vịnh 102 trong phần Đáp ca). Con người
được mời gọi sống nhân hậu, vì chính mỗi người cũng đã hơn một lần đón nhận
lòng nhân hậu của Thiên Chúa, mặc dù có thể họ không nhận ra. Như người con chẳng mấy khi ý thức hoặc nhận
ra lòng tốt của cha mẹ, trong khi tình thương cha mẹ thì luôn mênh mông tràn đầy.
Thiên
Chúa là Đấng nhân hậu, và những ai tin vào Ngài cũng phải sống nhân hậu. Đó là thông điệp chính mà Lời
Chúa hôm nay muốn chuyển đến chúng ta. Vua Đa-vít là một mẫu gương về lòng vị tha. Chính lúc đang bị Sa-un truy đuổi để sát hại,
vì ghen tương, Đa-vít có cơ hội tiếp cận Sa-un trong một cái hang rộng lớn. Lúc này, ông có thể giết chết người đang truy
đuổi mình một cách dễ dàng. Tuy vậy,
Đa-vít không làm thế, vì ông là người trung nghĩa. Ông tôn trọng người đã được Thiên Chúa xức dầu,
mặc dù người đó có lỗi lầm đến đâu chăng nữa. Vua Đa-vít để lại tiếng thơm cho các thế hệ
người Do Thái và cho tất cả chúng ta. Ông được tôn vinh là “Thánh Vương” và là niềm
tự hào của dân tộc Do Thái.
Chúa
Giê-su là Con Thiên Chúa. Người được sai
xuống trần gian để rao giảng về lòng từ bi nhân hậu của Chúa Cha. Trong giáo huấn của Người, Người luôn nhấn mạnh
đến lòng thương xót bao la của Thiên Chúa, Đấng làm cho mặt trời mọc lên trên
những người lành cũng như kẻ dữ, làm mưa xuống cho người công chính cũng như kẻ
bất lương. Người đã chúc phúc cho những
ai có lòng thương xót, vì họ sẽ được Thiên Chúa xót thương (x. Mt 5, 7). Những đề nghị của Người trong Tin Mừng hôm nay
xem ra vô cùng khó khăn và đòi hỏi Ki-tô hữu phải có nhân đức tới mức anh hùng.
Những đề nghị của Chúa trong Tin Mừng
cũng đi ngược hoàn toàn với quan niệm đời thường. Bởi lẽ người đời tự nhiên có khuynh hướng hơn
thua, ăn miếng trả miếng, chứ nhất định không chịu thiệt. Đó cũng là quan niệm của Kinh Thánh Cựu ước,
theo giáo huấn của ông Môi-sen. Trong
khi đó, Chúa Giê-su dạy chúng ta: hãy tha thứ và cầu nguyện cho kẻ làm hại
mình. Đức bác ái Ki-tô giáo đạt tới mức
siêu việt ở những điểm này. Đối với các
môn đệ của Chúa Giê-su, không ai còn là kẻ thù, nhưng tất cả là huynh đệ trong
cùng một gia đình có Chúa là Cha. Như
trên đã nói, nền tảng của lòng vị tha Ki-tô giáo đặt để trên chính bản tính của
Thiên Chúa. Điều đó có nghĩa, nếu chúng
ta thực thi lòng nhân hậu, là vì Chúa là Đấng nhân hậu. Chính chúng ta cũng đã từng đón nhận lòng nhân
hậu của Chúa, nên chúng ta hãy sống nhân từ như Chúa Cha. Thực thi lòng nhân hậu, đôi khi phải chịu thiệt
thòi về danh dự hoặc những điều khác. Hãy nhìn lên thập giá, nơi Đức Giê-su chịu khổ
hình. Người bị người đời xỉ vả khinh thường,
nhưng cũng qua biến cố này, Chúa Giê-su trở nên nguyên nhân cứu rỗi và là gương
mẫu cho chúng ta trong sự hy sinh và lòng quảng đại.
Dẫu
đang sống trong cuộc đời dương thế, Ki-tô hữu là người thuộc về thượng giới. Thánh Phao-lô đã dùng hình ảnh ông A-đam để so
sánh với Chúa Giê-su. A-đam tượng trưng
cho những gì thuộc về đất (lưu ý, trong nguyên ngữ Do Thái, chữ “A-đam” có nguồn
gốc từ chữ ADAMA có nghĩa là “đất”), và Chúa Giê-su tượng trưng cho những gì
thuộc về trời. Nhờ tin vào Chúa Giê-su,
chúng ta thuộc về trời, và đang tiến bước tiến về quê trời. “Hướng về trời”, đó là cách nói diễn tả những
cố gắng nỗ lực để nên hoàn thiện trong chính hoàn cảnh cụ thể của mình, trong mối
tương quan với Chúa và với anh chị em đồng loại.
Giữa
bối cảnh xã hội còn nhiều xung đột và bạo lực, Ki-tô hữu được mời gọi trở nên dấu
chỉ của lòng nhân hậu. Khi thực thi bác
ái và tha thứ, sẽ có nhiều hệ lụy kèm theo, nhưng chắc chắn một điều, là khi
tha thứ, chính bản thân chúng ta cảm nhận niềm vui và chính chúng ta cũng được
Chúa thứ tha.
TGM Giu-se Vũ Văn Thiên
