ĐỨC TIN: ƠN BAN HAY ĐỘC QUYỀN?
Giáo hội tại Việt Nam có một số giáo xứ được gọi là
“toàn tòng,” nghĩa là tất cả mọi người trong làng đều là người Công giáo. Nơi đây, những tổ chức sinh hoạt đời sống đức
tin rất thuận lợi và được mọi người hưởng ứng tham gia. Tuy vậy, cũng có vấn đề đặt ra là tại những
giáo xứ này, người tín hữu ít giao lưu với những làng xã bên cạnh, vì những
làng ấy là “bên lương,” hoặc “ngoại đạo.” Những sinh hoạt tôn giáo rất sầm uất nhưng chỉ
khép kín trong khuôn khổ một làng. Phải
chăng đây là lý do làm cho việc loan báo Tin Mừng kém hiệu quả? Trong quá khứ, đã từng có những làng Công giáo
tranh chấp xung đột với làng lương dân, và để lại những mối thù truyền kiếp. Sự khép kín, cùng với não trạng cục bộ vô tình
làm cho đức tin Ki-tô giáo trở nên một thứ độc quyền. Có nơi, người Công giáo có cái nhìn kỳ thị đối
với những người không cùng đức tin với mình.
Xem ra tư tưởng cục bộ này “xưa
như trái đất.” Bài đọc I trích sách Dân
số và Bài Tin Mừng đều cho chúng ta thấy não trạng độc quyền này. Thời ấy, mấy thanh niên khi thấy người khác
nói tiên tri thì ghen tức, và đi báo cáo với ông Môi-sen, với đề nghị ông phải
ngăn cản họ. Thánh Mác-cô ghi lại cho
chúng ta vụ việc tương tự, mà người bực tức lại là ông Gio-an, có thể là Gio-an
tông đồ, người sau này là tác giả của Tin Mừng thứ tư, gọi là Tin Mừng của tình
yêu?
Ông Môi-sen và Chúa Giê-su đều có
lối phản ứng giống nhau. Ơn tiên tri không
phải là độc quyền. Ơn trừ quỷ cũng vậy. Thiên Chúa là Cha của cả gia đình nhân loại. Người không độc đoán và hẹp hòi như chúng ta. Ông Môi-sen đã đưa ra một ước mơ: “Phải chi Đức
Chúa ban Thần Khí trên toàn dân của Người để họ đều là ngôn sứ.” Đức Giê-su đã đưa ra một nguyên tắc: “Ai không
chống lại chúng ta là ủng hộ chúng ta.”
Giấc mơ năm xưa của ông Môi-sen
nay đã được thực hiện. Toàn dân Ki-tô
giáo, tức là tất cả những ai đã lãnh nhận phép Rửa nhân danh Đức Giê-su đều trở
thành ngôn sứ. Nhờ Bí tích Thêm sức, những
tín hữu được đón nhận Chúa Thánh Thần, giống y như các tông đồ xưa trong ngày
Chúa Thánh Thần hiện xuống.
Đức tin Ki-tô giáo không bao giờ
là độc quyền cho một nhóm người nào. Trái
lại, bất kỳ ai tin vào Thiên Chúa như lời Chúa Giê-su rao giảng, thì đều được
lãnh nhận Bí tích Rửa tội (hay còn gọi là Thanh tẩy). Ơn đức tin do Chúa ban, không do công lao của
con người, cũng không phải là ân huệ của Giáo Hội hay của bất kỳ người nào.
Vì đức tin không phải là một độc
quyền, nên việc loan báo đức tin cũng được dành cho tất cả các tín hữu. Một làng toàn tòng là nét đẹp của Giáo hội, là
di sản đức tin do bao đời các bậc tiền nhân hy sinh gìn giữ. Tuy vậy, với sứ vụ loan báo Tin Mừng, làng tòan
tòng ấy phải mở ra với thế giới. Người tín hữu phải chia vui sẻ buồn, và phải giao lưu
và cộng tác với anh chị em các làng xã láng giềng, trong những hoạt động phục vụ
công ích. Nhờ mối tương quan tốt, chúng ta diễn tả hình ảnh
thánh thiện của Giáo hội Chúa Ki-tô. Làm cho mọi người biết Chúa, đây chính là lệnh
truyền của Đấng Phục sinh và lời mời gọi của Giáo hội.
Để có khả năng làm chứng cho
Chúa, trước hết người tín hữu phải củng cố và hoàn thiện đức tin nơi cá nhân
mình. Khi loan truyền Tin Mừng cho người khác, chúng ta phải
là những người sống Tin Mừng. Như vậy, chúng ta mới thực sự là những chứng nhân của
Chúa Ki-tô. Những điều kiện Chúa Giê-su nêu trong Tin Mừng như chặt
chân, chặt tay, khoét mắt có thể làm cho chúng ta và những độc giả khác cảm thấy
bị “sốc.” Phải chăng Chúa
muốn dùng những câu ngạn ngữ dân gian, với ý nghĩa đức tin vào Chúa phải chiếm
vị trí ưu tiên trong cuộc đời chúng ta.
Bài đọc II tiếp tục cho chúng ta
nghe lời giáo huấn của thánh Gia-cô-bê. Lối hành văn của ông rất đơn sơ mà cụ thể, đề nghị những
thực hành trong đời sống hằng ngày. Đọc đoạn văn hôm nay, chúng ta dường như nghe
văng vẳng lời giáo huấn của ngôn sứ A-mốt. Vị ngôn sứ
này sống ở thế kỷ thứ tám trước Công nguyên, trong bối cảnh nam bắc phân tranh.
Ông sống ở miền
Bắc, còn gọi là Vương quốc Ít-ra-en (còn miền Nam được gọi là Vương quốc
Giu-đa). Ông mạnh mẽ phê phán những người giàu có mà khinh thường
người nghèo, lên án những người làm giàu bất chính do bóc lộc người khác (xem đặc
biệt trong chương 4 và chương 6 sách ngôn sứ A-mốt). Thánh Gia-cô-bê
nói với chúng ta: giống như trường hợp người phú hộ giàu có dửng dưng trước nỗi
khổ đau của ông La-da-rô (x. Lc 16,19-31), những kẻ bóc lột và khinh thường người
nghèo sẽ bị trừng phạt nghiêm khắc.
Đức tin không phải là một độc quyền,
nhưng là ơn Chúa ban. Chúng ta phải làm cho ơn ấy lớn lên từng ngày và sinh
hoa kết trái. Chúng ta cũng có bổn phận giới thiệu đức tin cho những
người xung quanh. Những ai chỉ giữ niềm vui Tin Mừng cho riêng mình, sẽ
giống như người lãnh nhận nén bạc rồi chôn xuống đất, không hề sinh lợi, sau
này sẽ lãnh hình phạt (x. Mt 25,14-30).
TGM Giu-se Vũ Văn Thiên