GIUSE,
NGƯỜI HÙNG CỦA THINH LẶNG
Vì thế, Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II đã ca
ngợi nhân đức thinh lặng của thánh Giuse như thế này:
"Một sự thinh lặng cho
thấy được một cách đặc biệt con người nội tâm của thánh Giuse. Các sách Tin mừng chỉ nói đến những gì
"thánh Giuse làm," nhưng cũng giúp chúng ta khám phá được "trong
những hành động" luôn luôn thấm nhuần sự thinh lặng của Người có một bầu
khí chiêm niệm sâu xa. Hằng ngày thánh
Giuse tiếp xúc với "mầu nhiệm được giấu kín từ bao thế hệ," mầu nhiệm
đã "cư ngụ" dưới mái gia đình của thánh Giuse."
Ai đã từng một lần hành hương đến Nazaret, quê
hương của Thánh gia, thì sẽ nhận thấy ngòai đường phố, trong cửa hiệu buôn bán,
thậm chí ngay ở quầy tiếp tân của khách sạn, tuyệt nhiên không có lấy một bóng
người phụ nữ. Sở dĩ như thế là vì
đây là một xã hội của đàn ông, đàn bà không có quyền ăn nói, thậm chí không có
quyền xuất hiện. Và trong một
nếp sống như thế, lẽ ra Giuse có quyền và có bổn phận phải nói, nhưng ngài đã
chọn thinh lặng.
Tin mừng cho chúng ta thấy rằng, cuộc đời của
thánh Giuse là một cuộc đời gắn liền với gia đình thánh. Một cuộc đời có nhiều sóng gió, gian nan và thử thách. Thế nhưng người ta vẫn gặp thấy một Giuse hoàn toàn lặng thầm,
thinh lặng để lắng nghe tiếng Chúa, rồi suy niệm, nhận ra ý Chúa và mau mắn thi
hành.
Giuse, người thinh lặng
lắng nghe
Có thể nói được rằng, Giuse thinh lặng là để lắng
nghe tiếng Chúa. Trước biến
cố Maria có thai, Giuse đau khổ lắm. Nhưng trong
thinh lặng, Giuse vẫn rất mực yêu thương Maria và tin tưởng rằng Maria trong sạch
tinh tuyền. Không một lời
phàn nàn, ca thán, trách móc, Giuse không hề hạch sách hay tra hỏi Maria một lời
nào, Ngài âm thầm ôm lấy nỗi đau riêng mình với một quyết định: "Đào vi
thượng sách." Giuse không còn chọn lựa
nào khác" vì là người công chính và không muốn tố giác bà nên mới định
tâm bỏ bà cách kín đáo" (Mt 1,19). Thế nhưng,
Thiên Thần đã hiện ra với Giuse trong giấc mộng giải thích cho Ngài biết
"Người con bà cưu mang là do quyền năng Chúa Thánh Thần" (Mt 1,20); rồi
Thiên Thần khuyên Giuse "Đừng sợ đón Maria về nhà mình"(Mt 1,20). Nhận ra thánh ý Thiên Chúa "Giuse đã làm như lời Thiên
Thần Chúa truyền và ông đã rước bà về"(Mt 1,24). Như vậy, trong thinh lặng, Giuse đã lắng nghe thánh ý của
Chúa và mau mắn thi hành.
Rồi cuộc sống đang bình yên tại Bêlem, thì chính
lúc đó, Chúa lại bảo ông chỗi dậy đi ngay giữa đêm khuya, không hành trang,
không tiền bạc chạy sang Aicập sống kiếp lưu đày. Trước mắt là gian truân vất vả, nhưng Giuse
luôn tín thác vâng phục "Chỗi dậy, ông đem Hài Nhi và Mẹ Người trốn sang
Ai Cập ngay giữa đêm khuya" (Mt 2,14).
Khi đã ổn định cuộc sống nơi xứ lạ quê người với
một cơ ngơi bé nhỏ mà Giuse đã gầy dựng từ hai bàn tay trắng, thì một lần nữa,
Chúa lại bảo ông phải bỏ lại tất cả để lên đường. Thật mau mắn trước Thánh ý Chúa, "Giuse chỗi dậy đem Hài
Nhi và mẹ Người về đất Israel" (Mt 2,21).
Trước thánh ý của Thiên Chúa, Giuse thinh lặng lắng
nghe, vâng phục và chu toàn giống như Đức Maria. Trong thinh lặng, Giuse đã âm thầm đi sâu vào đời sống nội
tâm. Ngài hiểu
tiếng gọi đó là một tình thương đặc biệt. Ngài trả lời
như một giao ước, một gắn bó tín trung bền vững. Chúa gọi
và chỉ dẫn ở từng chặng đường, Ngài nghe và vâng theo, rồi mau mắn thi hành. Cho dù gặp khó khăn trắc trở, ngài vẫn luôn vững tin ở Đấng
đã gọi mình.
Thinh lặng đồng hành
với Thánh Gia
Sau khi mang Hài Nhi Giêsu và Mẹ Người trở về từ
Aicập, Giuse đã cùng sống và đồng hành với Thánh Gia tại Nazaret. Cùng với Đức Maria, Giuse dâng con trẻ Giêsu trong đền thánh.
Trong khi
đó, cụ già Simeon đã cất lên bài thánh ca chúc tụng, còn Giuse vẫn thinh lặng lắng
nghe và suy gẫm những lời tiên tri về con trẻ Giêsu.
Khi Chúa Giêsu lên mười hai tuổi, cùng với gia
đình đi hành hương đền thánh Jerusalem. Nhưng con trẻ Giêsu bị thất lạc. Sau khi tìm thấy con trong đền thờ, Đức Maria đã nói:
"Con ơi, sao con lại xử với cha mẹ như vậy? Con thấy
không, cha con và mẹ đây đã phải cực lòng tìm con!" (Lc 2,48). Còn Giuse vẫn thinh lặng không nói một lời nào. Nhưng ngài thinh lặng để lắng nghe Lời của Chúa Giêsu:
"Sao cha mẹ lại tìm con? Cha mẹ không biết là
con có bổn phận ở nhà của Cha con sao?" (Lc 2,49).
Trong cuộc sống đời thường tại Nadarét, thánh
Giuse âm thầm thinh lặng lao động. Tin mừng
không nói gì về cuộc sống của ngài tại Nadarét. Điều duy nhất biết được là ngài làm nghề thợ mộc và ngay cả
chi tiết nhỏ này nữa, chúng ta cũng chỉ biết nhờ những người đồng hương gọi Đức
Giêsu là "con bác thợ mộc" (Mt 13,55) mà thôi. Rồi ngài qua đời khi nào và được an táng ở đâu nào có ai hay.
T ất cả những điều đó nói lên cuộc đời thinh lặng của thánh
Giuse.
Cuối cùng, chiêm ngắm cuộc đời của thánh Giuse,
chúng ta học hỏi nơi Người sự thinh lặng để lắng nghe, thinh lặng để thấu hiểu
và thinh lặng để thực thi ý Chúa. Tắt một lời,
thánh Giuse là vị thánh của thinh lặng. Thiên Chúa
nói với ngài ngay trong thinh lặng và nếu như chúng ta cũng biết sống trong
thinh lặng, thì Thiên Chúa cũng sẽ nói với chúng ta, và chúng ta lắng nghe tiếng
của Ngài và thực thi thánh ý Ngài.
Lm. Micae Trịnh Ngọc Tứ