Khi cô đơn bạn sẽ gọi tên
ai? Và bạn có sẵn sàng chạy đến khi ai đó gọi tên bạn trong nỗi cô đơn của
riêng mình?
Thức giấc, bên ngoài cửa sổ bàng bạc một màu xám ảm đạm. Uể oải và
chán chường, bạn nhận thấy có gì đó đang xâm chiếm lòng mình, tựa như mây mù
đang phủ kín khoảng trời ngoài sân. Cảm giác này quen lắm. Nó ghé thăm bạn
thường xuyên. Mơ hồ nhưng rất thật. Nhẹ êm mà cũng cồn cào. Và bạn tạm gọi cảm
giác ấy là nỗi cô đơn.
Cô đơn, một cách gọi thi vị của nỗi buồn, niềm đau, hay cơn sầu khổ
thoáng ẩn thoáng hiện trong đời. Cô đơn sẽ đến bất chợt, dù sớm tinh mơ, chiều
hoàng hôn hay đêm khuya vắng. Cô đơn cũng không trừ ai, từ cậu nhóc, cô nàng,
đến cô dì, chú bác và ông bà lớn tuổi. Cô đơn là “một mình”, là tình trạng
trống vắng khi không còn ai bên cạnh. Đó cũng là cảm giác lạc lõng, bơ vơ dù
quanh mình có bao người vây lấy. Bạn sẽ làm gì khi ấy? Đi lang thang, tìm quên
bằng những thứ ồn ào, hay đơn giản ngủ vùi và khóc? Đơn giản thôi, xin bạn hãy
gọi tên một người.
“Em ơi!”, “Anh ơi!” – hãy gọi tên tình
nhân của mình. Người ta vẫn thường ví đôi uyên ương như hai mảnh ghép trái tim,
thế nên tim bạn sẽ lại đập những nhịp thường hằng khi có được mảnh ghép còn
lại. Cũng có thể gọi tên một người bạn tâm giao hay một đồng môn tri kỷ. Triết
gia Aristotles đã ví von thật thấm thía: “Tình bạn là một tâm hồn cư ngụ nơi hai thân xác.”
Thế nên, gọi tên người thân hữu cũng là lúc bạn gọi chính tâm hồn mình. Cả tên
cha, tên mẹ, tên anh chị em, tên con, tên cháu cũng có thể là những chọn lựa lý
tưởng để gọi lên trong nỗi cô đơn. Mối dây ràng buộc máu mủ vẫn luôn có một sức
mạnh an ủi vô lường.
Gọi tên là gọi về sự hiện diện của người yêu dấu. Nếu nỗi cô đơn
đào khoét trong lòng ta một hố sâu, thì sự hiện diện của người ta thương có cơ
may lấp đầy hố thẳm u uất ấy. Dù không phải lúc nào tiếng gọi đó cũng mang
người ta thương đến bên mình một cách hữu hình, nhưng ít ra hình ảnh của họ
cũng có giá trị gần như tương đương, tựa như chút ánh sáng lóe lên đẩy bóng tối
xa dần.
Gọi tên ai đó trong nỗi cô đơn nói lên rằng ta cần họ biết bao, đặc
biệt khi ta cảm thấy không còn ai ở lại. Thiên hạ vẫn thường nói với nhau về
mối tương giao, về tình liên đới, và cứ sự thường người ta sẽ đẩy trách nhiệm
cho kẻ khác. Tôi thường chờ người khác tìm đến mình thay vì khiêm tốn thú nhận
tôi cần một ai đó và hạ mình cầu cạnh để có được sự hiện diện của họ. Nếu ai
cũng đợi và chờ thì lấy ai chủ động và bắt đầu đặt gạch xây nên tình liên đới?
Cô đơn không xấu, nó là phản ứng của nội tâm, là diễn biến bình
thường của tâm trạng. Cô đơn sẽ mang lại ích lợi khi tạo cho ta môi trường để
nhìn vào lòng mình, để khám phá đường đi nước bước của nội tâm, để nghe rõ hơn
nhịp đập thôi thúc của trái tim, mời gọi yêu thương và cho đi nhiều hơn nữa.
Chỉ đáng sợ khi bạn si mê nỗi cô đơn và cứ hoài ở lì trong đó. Bạn
không còn làm chủ chính bạn nơi cuộc đời riêng. Bạn bị nỗi cô đơn bắt bớ. Bạn
trở thành tù nhân của những tâm tư u uất sầu buồn.
Và một khi tiếng kêu tha thiết gọi tên người ta thương chẳng còn
tác dụng, xin hãy thống thiết gọi tên Người Yêu Dấu. Người Việt vẫn thường kêu
lên cách vô thức: “Trời
ơi!” để nài xin Đấng Thiên Linh nào đó cứu giúp trong mỗi biến
cố lớn nhỏ. Người Công Giáo lại khẩn thiết van nài: “Chúa ơi!” Con bạn và
tôi thì sao? “Lạy Chúa
Giêsu, xin thương xót con!” – xin cứ lặp lại lời này thật
nhiều để Người Yêu Dấu biết rằng bạn cần Ngài. Chắc rằng Ngài sẽ đến, đến ngay
thôi, để cùng ở với bạn trong nỗi cô đơn, để mang lấy nỗi cô đơn của bạn vào
chính Ngài.
Khi cô đơn bạn sẽ gọi tên ai? Và bạn có sẵn sàng chạy đến khi ai đó
gọi tên bạn trong nỗi cô đơn của riêng mình?
Jos. Nguyễn Minh Vương,
S.J.
