Trong thế giới ngày nay, con người đang hướng đến một
nền kinh tế toàn cầu hóa, con người luôn chạy theo lợi nhuận, theo xu hướng: mạnh
được yếu thua. Trong đời sống gia đình mạnh ai nấy sống, nhân phẩm của con người
ít được tôn trọng và có sự phân biệt đối xử giữa người với người, xã hội khuyến
khích con người làm thế nào để tạo ra nhiều của cải vật chất để hưởng thụ. Do vậy,
khi muốn làm giàu con người dễ rơi vào tình trạng tội lỗi, xa rời đức tin. Thế
nhưng lội ngược dòng thời gian đó cũng có biết bao người âm thầm, can đảm và dấn
thân trong đời sống dâng hiến.
Trước thực trạng xã hội đang sống theo trào lưu hưởng
thụ thì người tu sĩ chọn sống đời sống khó nghèo nhằm làm nổi bật đời sống của
người môn đệ Đức Kitô. Đồng thời đời tu phản ánh rõ nét giá trị siêu việt của
Tin Mừng là đem ơn cứu độ đến cho tha nhân.
Xét theo nền tảng Thánh Kinh từ thời Cựu Ước. Sự nghèo
khổ được xem như là một tai họa, vì thế con người luôn tìm cách giải quyết vấn
đề nghèo khổ của mình. Như xưa dân Israel đã cử hành năm toàn xá, để họ đươc
tha hết những án phạt như: tù tội, nợ nần, và được trở về với đời sống xã hội
bình thường, được hưởng những thành quả do chính tay họ làm ra.
Thời các tiên tri cũng luôn quan tâm bênh vực người
nghèo, nơi nào có tiên tri xuất hiện là nơi đó có cảnh giác sự giàu có, vì nó
là mối nguy hiểm, làm cho con người lãng quên Thiên Chúa. “chúng bán người công chính để lấy tiền, bán kẻ nghèo khổ với giá một
đôi giày” ( Am 1,6), đồng thời các ngài cũng chống lại những tệ nạn lạm dụng
quyền lực xúc phạm đến người nghèo khổ là xúc phạm đến Chúa.
Trong các thánh vịnh cũng luôn nhắc đến sự nghèo khó,
kẻ nghèo khó biết tin tưởng phó thác vào Chúa thì tâm hồn họ sẽ luôn được bình
an “kẻ nghèo này kêu lên và Chúa đã nhận
lời, cứu cho khỏi cơn nguy khốn”.
Trong thời Tân Ước sự nghèo khó được thể hiện qua biến
cố nhập thể và giáng sinh đã minh chứng cho chúng ta thấy được sự nghèo khó của
Chúa Giêsu, Ngài đã chấp nhận sinh hạ
nơi máng cỏ khó nghèo, thời kỳ lớn lên Ngài lưu lạc khắp nơi và làm nhiều nghề
để kiếm sống. Sự khó nghèo thể hiện trong Tin Mừng nổi bật nhất là trong Tin Mừng
Matheu (Mt 6, 20) “con chồn có hang, chim
trời có tổ con người khôn có chỗ tựa đầu”. Trong thư Phaolô: “Người vốn giàu có nhưng đã trở nên nghèo
hèn vì anh em, nhờ cái nghèo của Người anh em được trở nên giàu có” (2 Cr
8,9). Sự nghèo khó còn được thể hiện qua sự vâng phục của Ngài: “Ngài vâng phục cho đến chết và chết trên Thập
giá”. Qua đó cho chúng ta thấy Chúa Giêsu sống tinh thần nghèo khó cách tận
cùng để chúng ta được nên giàu có, được đón nhận hạnh phúc. Nhìn vào đời sống
nghèo khó của Chúa là động lực giúp cho những người sống đời tận hiến ngày càng
biết kết hợp mật thiết với Chúa trong sự khó nghèo tự nguyện và thanh thoát với
mọi của cải trần gian, hầu kiếm tìm hạnh phúc Nước Trời mai sau. Và biết tích
trữ cho mình một kho tàng trên trời nơi mối mọt không thể phá hoại.
Sự nghèo khó
còn được thể hiện nơi gia đình Thánh Gia, nghèo khó cả tinh thần, vật chất,
nhưng lúc nào gia đình cũng đầy ắp tiếng cười, sự quan tâm và tình yêu thương
giữa mọi thành viên trong gia đình. Thánh Giuse là người đã sẵn sàng từ bỏ kế
hoạch riêng của mình, để đáp lại tiếng Chúa gọi và hiến thân phục vụ cho chương
trình cứu độ của Ngài.
Sự nghèo khó được
diễn tả bằng sự sẵn sàng từ bỏ những cám dỗ của thế gian, những thú vui hưởng
thụ chiều theo tính xác thịt và cái tôi của mỗi người. Hơn bao giờ hết, đời tu luôn
đòi hỏi người tu sĩ chọn lựa sống tinh thần nghèo khó. Cái nghèo mà người tu sĩ
chọn lựa không những cái nghèo về vật chất mà cả tinh thần, tình cảm…. Trong thế
giới hôm nay, lời khấn khó nghèo của người tu sĩ không chỉ giới hạn trong việc
có hay không có của cải vật chất, hay việc sử dụng những đồ dùng có phép hay
không có phép của Bề Trên, nhưng đòi hòi người tu sĩ sẵn sàng chia sẻ khả năng,
sức lực, và những khả năng mà họ có được để làm sinh ích lợi cho muôn người mà
họ có dịp gặp gỡ. Sự chia sẻ này luôn mang lại bình an và hạnh phúc khi người
tu sĩ biết hoàn toàn phó thác đời sống của mình trong sự quan phòng và tin tưởng
vào Thiên Chúa.
Sự khó nghèo
cũng được thể hiện trong đời sống huynh đệ: yêu thương quan tâm, đón nhận sự
khác biệt của nhau, cùng nhau xây dựng tập thể, cộng đoàn ngày càng phát triển,
cùng nhau thăng tiến trên con đường nhân đức.
Qua những gì đã chia sẻ trên đây cho ta thấy khi người
tu sĩ sống nghèo khó thực sự tự do và tự nguyện bước theo Đức Kitô, là họa lại
nếp sống của Ngài bằng chính đời sống và gương sáng của mình trong đời sống thường
ngày. Vì vậy họ luôn hoàn toàn phó thác mọi sự trong bàn tay quan phòng của
Thiên Chúa, tâm hồn họ không còn vướng bận với mọi sự thế gian, chỉ lo tìm kiếm
Chúa và những sự trên trời.
Sr. M. Jean Vianey