ĐAU KHỔ VÀ SỰ CHẾT
Những
vấn nạn lớn nhất của con người mọi thời đại, đó là sự dữ và sự chết. Kể từ khi hiện hữu, con người không ngừng tìm
kiếm câu trả lời cho vấn nạn này. Tại
sao có sự dữ? Tại sao con người phải đau
khổ và phải chết? Sau khi chết con người
sẽ về đâu? Bên kia sự chết là gì? Người ta tìm mọi cách can thiệp cho con người
thoát khỏi cái chết, nhưng vô hiệu. Đối
diện với đau khổ và sự dữ, nhiều người đã mất niềm tin vào Thiên Chúa, thậm chí
phủ nhận sự hiện hữu của Ngài.
Thiên Chúa không làm ra cái chết. Ngài chẳng vui gì khi sinh mạng tiêu vong. Thiên Chúa cũng không là tác giả của sự dữ. Sách Khôn Ngoan khẳng định với chúng ta như thế
(Bài đọc I). Sách Khôn Ngoan được viết
khá muộn, khoảng thế kỷ thứ nhất trước Công nguyên, tức là rất gần với Chúa
Giê-su. Nội dung cuốn sách này là những
suy tư về thân phận con người, khuyến khích lòng hiếu thảo và nhất là nhằm củng
cố đức tin nơi người Do Thái. Ngài luôn
yêu thương con người, và đã thể hiện tình yêu ấy bằng công cuộc sáng tạo cũng
như bằng những điềm thiêng dấu lạ trong lịch sử. Khi khẳng định: Thiên Chúa không làm ra cái chết
và sự dữ, tác giả nói với chúng ta: cái chết là nguyên nhân của quỷ dữ ghen tỵ;
đau khổ nhiều khi đến từ chính con người.
Sự chết cũng gắn liền với kiếp sống nhân sinh. Con người đã có ngày sinh ắt có ngày tử. Chẳng ai sống mãi trên thế gian này. Nhìn theo khía cạnh nhân sinh, cái chết cũng
là điều may mắn đối với con người. Bởi lẽ
nếu mọi người từ tạo thiên lập địa mà không chết thì không biết thế giới sẽ ra
sao?
Đã là con người hiện hữu trên trần gian, không ai tránh khỏi đau
khổ. Con Thiên Chúa nhập thể làm người
cũng đã trải qua đau khổ như chúng ta và đã phải chết. Chúa Giê-su đón nhận đau khổ trong tình yêu
thương nhân loại. Tình yêu sẽ hóa giải
đau khổ, hoặc ít ra sẽ giúp chúng ta nghị lực để vượt lên đau khổ. Một
số người đã tự tìm đến cái chết khi đối diện với đau khổ. Họ
đã không tìm được niềm hy vọng và ý nghĩa cuộc đời.
Đức Giê-su đến trần gian để khẳng định: Thiên Chúa làm chủ sự sống.
Ngài là Thiên Chúa của kẻ sống chứ không
phải là của kẻ chết .
Ngài tạo dựng con người không phải để trở về với cát bụi, nhưng để sống hạnh
phúc mãi mãi. Như thế, nếu quỷ dữ ghen tương gây nên
cái chết, thì Thiên Chúa tình yêu sẽ ban cho con người được sống. Để
chứng minh Thiên Chúa có quyền năng trên sự chết, Chúa Giê-su đã làm cho bé gái
12 tuổi, con ông trưởng hội đường tên là Gai-ô, đã chết được sống lại. Thân
nhân gia đình và hàng xóm của ông khi thấy bé gái đã chết, liền khuyên can đừng
mời Chúa Giê-su đến nữa, vì họ không tin một người đã chết có thể sống lại. Đức
Giê-su đã làm cho bé gái sống lại trước sự ngỡ ngàng của mọi người.
Thánh Mác-cô diễn tả ông trưởng hội đường như một người có đức
tin vững vàng, qua lời van xin: “Con bé nhà tôi sắp chết rồi. Xin
Ngài đến đặt tay lên cháu, để nó được cứu chữa và được sống.” Lời van xin này cho thấy,
ông tin chắc vào quyền năng của Chúa Giê-su, và dù con ông có chết, cũng sẽ được
hồi sinh. Cùng một chủ đề đức tin, tác giả đan xen
hai phép lạ trong một trình thuật. Đó là người phụ nữ bị bệnh đã mười hai
năm, các thầy thuốc đều đã bó tay. Trong tình trạng đó, bà tin chắc rằng nếu
bà chạm tới áo Chúa Giê-su, thì bà sẽ được chữa lành. Sự
thể đã xảy ra như vậy. Bà đã được chữa lành ngay tức khắc. Cả
hai người – ông trưởng hội đường và người phụ nữ – đều là những gương mẫu về đức
tin cho chúng ta.
“Lòng tin của con đã chữa con.” Lời Chúa Giê-su cho thấy
điều kiện duy nhất để đón nhận ơn Chúa là lòng tin. Liền
sau đó, Chúa cũng nói với ông trưởng hội đường, khi người ta báo tin con ông đã
chết: “Ông đừng sợ, chỉ cần tin thôi.” Đức tin luôn là điều kiện cần thiết để ta đón
nhận ơn Chúa, kể cả trong những lúc gian nan nhất của cuộc đời. Đức
tin Ki-tô giáo khẳng định với chúng ta: sự chết thực ra chỉ là sự biến đổi trạng
thái hiện hữu. Sự chết cũng là cánh cửa mở ra để ta bước
vào thế giới mới. Những ai sống tốt lành thánh thiện, sau
khi chết sẽ được hưởng vinh quang Chúa hứa cho những người công chính. Chỉ
có hạnh phúc đời sau mới lý giải được sự công bằng trong đời sống con người. Như
thế, dưới lăng kính Ki-tô giáo, sự dữ và sự chết bớt đi màu sắc ảm đạm thê
lương, và bừng lên niềm hy vọng nơi tình thương nhiệm màu của Thiên Chúa.
Dù cắt nghĩa thế nào đi nữa, đau khổ và sự chết vẫn đè nặng trên
mỗi chúng ta. Sự chết đến từ ghen tương của quỷ dữ, nhưng sự
chết cũng đến từ chính chúng ta, hoặc do chính bản thân hoặc do người khác gây
ra. Quả vậy, khi gieo rắc hận thù, bạo lực,
chiến tranh là gieo rắc đau khổ sự chết. Thánh Phao-lô đưa ra lời khuyên: mỗi người
góp phần giảm thiểu đau khổ bằng những nghĩa cử chia sẻ bác ái (Bài đọc II). Ngài
khuyên giáo dân Cô-rin-tô, lúc đó khá ổn định về vật chất, hãy quan tâm đến những
người đang lâm cảnh túng thiếu. Khi cùng nhau cổ võ những việc thiện, chắc
chắn cái ác sẽ bị đẩy lui.
TGM Giu-se Vũ Văn Thiên