Chuyện kể rằng: ngày xưa có một vị vua cai trị
một vương quốc rộng lớn. Ngày nọ, ông muốn đi thăm dân chúng để trực tiếp chứng
kiến đời sống của họ. Sau một ngày trời đi thăm làng quê, đôi chân của ông sưng
tấy và đau đớn. Nhà vua ra lệnh: từ nay về sau, nếu ông ra khỏi cung điện thì
phải lót vải nhung trên những con đường ông sẽ đi. Quần thần sợ hãi không dám
phản ứng, dẫu biết đó là việc vô cùng khó khăn. Trong lúc đó, một vị quan can
đảm thưa với vua: “Tâu bệ hạ, lấy vải lót đường là một việc làm tốn kém
và khó khăn. Chi bằng bệ hạ hãy lấy mảnh vải nhung quấn quanh bàn chân của
mình, và như vậy, chân bệ hạ sẽ không còn đau mỗi khi ra ngoài”. Nghe có
lý, vua đã cho người làm theo gợi ý của vị quan này. Quả vậy, đôi chân của vua
không còn đau đớn vì được bọc lớp vải nhung êm ái. Nhờ vậy nhà vua có thể đi
bất cứ nơi đâu. Đó là lịch sử ra đời của đôi giày đầu tiên.
Bài học rút ra từ câu chuyện
trên đây là: đừng chỉ đòi hỏi người khác thay đổi mà trước hết hãy thay đổi
chính mình. Nếu ta thay đổi bản thân, thì thế giới xung quanh sẽ tốt đẹp hơn,
cuộc sống sẽ nhân ái hiền hoà và an vui hơn.
Giữa một xã hội đầy nhiễu
nhương, người ta có xu hướng phê phán than phiền và tiêu cực. Tuy vậy, nếu chỉ
than phiền, thì chẳng giải quyết được việc gì, nhiều khi càng làm cho tình hình
thêm tệ hơn. Như vị vua lấy vải nhung bọc đôi chân của mình để ông có thể đi
đến mọi nơi, mỗi chúng ta cần phải thay đổi bản thân, từ bỏ lối sống ích kỷ để
hoà hợp với mọi người và môi trường xung quanh. Làm như vậy, chúng ta sẽ đóng
góp phần mình làm cho xã hội trở nên tốt hơn. Giáo lý Phật giáo dạy: Tâm bình,
thế giới bình. Thay đổi bản thân là một điều kiện cần thiết. Một khi tâm hồn
chúng ta bình an thanh thản, chúng ta sẽ làm cho cuộc sống này trở nên hài hoà
tốt đẹp hơn.
Một cách cụ thế, làm gì để thay
đổi bản thân?
“Hãy sám hối…”, đó là lời giảng dạy đầu tiên của Chúa Giêsu, khi Người thi hành
sứ vụ loan báo Tin Mừng. Sám hối là điều kiện căn bản để đón nhận giáo huấn
Nước Trời. Tâm lý tự nhiên không ai muốn nhận phần lỗi về mình. Hãy lấy ví dụ
một em bé lỡ tay đánh vỡ chiếc bát, lập tức em từ chối không nhận trách nhiệm
và tìm cách đổ lỗi cho người khác. Sám hối là can đảm nhận ra những sai sót của
bản thân, đồng thời tìm cách sửa chữa khuyết điểm để nên hoàn thiện. Sám hối
theo nghĩa của Tin Mừng không dừng lại ở hiện tượng cắn rứt lương tâm hoặc xấu
hổ vì những hành vi xấu, nhưng còn dẫn đến việc giao hoà với Chúa và với anh
chị em mình. Người tín hữu Công giáo tin vào hiệu quả của bí tích Giao hoà (còn
gọi là bí tích Giải tội). Bởi qua bí tích này, Thiên Chúa nhân hậu tha thứ mọi
tội lỗi cho những ai thành tâm sám hối. Cùng với ơn tha tội, Chúa còn ban cho
chúng ta sức mạnh để tránh những cơ hội có thể dẫn chúng ta tới phạm tội. Sám
hối của người tín hữu không chỉ hướng tới việc xin Thiên Chúa tha thứ mọi lỗi
lầm, nhưng còn hướng tới việc kết nối tình liên đới cảm thông với anh chị em,
để sống một cuộc sống mới thân thiện và nhân ái hơn. Vì thế, thành tâm sám hối
sẽ góp phần làm cho cuộc sống xung quanh tốt đẹp hơn, cùng với anh chị em tạo
tác một môi trường lành mạnh an vui.
Chú tâm làm việc thiện. Thánh Phaolô đã mời gọi các tín hữu: “Đừng có ai lấy
ác báo ác, nhưng hãy luôn luôn cố gắng làm điều thiện cho nhau cũng như cho mọi
người” (1Tx 5,14). Làm việc thiện, tức là làm những việc tốt
cho công ích và những người xung quanh. Trên đài truyền hình, có chương
trình phản ánh những việc làm tử tế. Đó là những người dân biết ý thức bảo vệ
công ích. Đó cũng là những việc đơn giản giúp đỡ cho những người cơ nhỡ bần
hàn. Nhiều người nghĩ rằng phải dư dả của cải hoặc phải ở chức nọ bậc kia thì
mới làm được việc thiện. Thực ra, trong mọi hoàn cảnh, mỗi người đều có thể làm
việc thiện. Một tác giả đã viết: “Không ai nghèo đến nỗi không có
gì để chia sẻ với người khác và cũng không ai giàu đến độ không thể nhận thêm
được cái gì của người khác!”. Làm việc thiện cũng không phải để biểu diễn
hay để quay phim chụp ảnh. Việc thiện đích thực xuất phát từ tấm lòng và ước
muốn sẻ chia. Trên trang Twitter hôm thứ Ba, ngày 1-8-2017,
Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã viết: “Những việc thiện chỉ có hiệu quả khi
chúng ta thực hiện một cách vô vị lợi, không nhằm mục đích tìm phần thưởng”.
Sống vì người khác. Con người sống trên đời không phải là những
ốc đảo, nhưng liên đới với nhau và bổ túc cho nhau. Sự khác biệt về sở thích,
nghề nghiệp, cá tính, làm cho xã hội này phong phú và bớt đơn điệu. Những người
chỉ sống vì mình mà lãng quên người khác, giống như những ao tù, thiếu sức sống
và năng động. Sống vì người khác là quan tâm đến những người xung quanh, tìm
hiểu sở thích của họ, sẵn sàng nhường nhịn để họ vui lòng. Sống vì người khác
cũng là sự thận trọng, tế nhị để những việc làm và lời nói của mình không ảnh
hưởng đến những người xung quanh. Có người ví cuộc đời như cánh rừng, các loài
cây nhờ sống gần nhau và vươn thẳng và vững chãi. “Mình vì mọi người và mọi
người vì mình”, sống theo phương châm này sẽ làm cho cuộc sống thi vị và nhân
ái hơn. Sống vì người khác còn là quan tâm đến môi trường thiên nhiên, ý thức
giữ vệ sinh và góp phần xây dựng cuộc sống xanh sạch đẹp. Nhiều người còn thiếu
ý thức về lãnh vực này, xả rác bừa bãi, vô tư gây ồn ào nơi công cộng, lãng phí
của công.
Có cái nhìn nhân ái rộng lượng
hơn. Con người sống trên đời chẳng
có ai hoàn thiện. Ai cũng có điểm mạnh và điểm yếu. Ai cũng có tài năng và
khuyết điểm Trong mối tương quan gia đình, huynh đệ, đồng nghiệp và lối xóm,
cần có sự cảm thông và nâng đỡ lẫn nhau. Hãy nhận định về một sự việc hoặc một
con người với cái nhìn bao dung, bởi lẽ chính chúng ta cũng đã có những lầm
lỗi. Trên mạng xã hội Facebook, trước một sự kiện xảy ra, nhiều
người chỉ hiểu biết một khía cạnh của vấn đề, nhưng đã viết những dòng bình
luận với nội dung mạt sát, thiếu bao dung và hàm chứa ác ý. Trong kinh Lạy Cha,
chúng ta đọc: “Xin tha nợ chúng con, như chúng con cũng tha cho kẻ có
nợ chúng con”.Bao dung với người khác là điều kiện để được đón nhận ơn tha
thứ của Thiên Chúa. Trước mặt Ngài, chúng ta đều là tội nhân. Phụng vụ thánh lễ
luôn khởi đầu bằng nghi thức sám hối, để giúp ta thú nhận những lỗi lầm của
mình trước mặt Chúa và trước mặt anh chị em, đồng thời xin Chúa ban ơn tha thứ.
Như dòng sông lặng lẽ trôi về
đại dương, cuộc đời của chúng ta cũng đang tuôn chảy về nguồn là Thiên Chúa.
Dòng sông đang tự làm mới mình bởi dòng chảy cuộn sóng. Hành trình về nguồn của
con người cũng là hành trình thanh tẩy và thánh hóa từng ngày. Mỗi ngày sống
trên đời chỉ có ý nghĩa nếu chúng ta cố gắng thay đổi bản thân để nên tốt hơn,
từ đó, chúng ta sẽ làm đẹp cho đời.
Tháng 8-2017
Gm Giuse Vũ Văn Thiên
