Mùa Xuân đến làm đẹp đất trời. Những cành đào đua nhau khoe sắc.
Những chồi non bụ bẫm nhú ra khỏi cành cây khô khẳng. Chợ búa đông vui và đẹp
đẽ với những hàng hoá đủ mọi loại. Những tà áo mới tha thướt làm đẹp phố
phường. Trong khung cảnh vui tươi tấp nập ấy, khuôn mặt mọi người như rạng rỡ
tươi cười. Mùa Xuân đem đến nhiều vẻ đẹp. Cao quý nhất là những nét đẹp văn hoá
dân tộc đậm đà mầu sắc Tin Mừng.
Ngày Tết có nét đẹp của lòng
biết ơn. Năm hết Tết đến, người Việt nam thường nhớ đến công ơn của những người
đã giúp đỡ mình trong năm qua. Biết ơn là một nét đẹp văn hoá đáng trân trọng
và cũng là một điều hợp lý. Dòng sông lớn phải mang ơn những con suối nhỏ. Hạt
lúa phải nhớ ơn những hạt mưa, hạt nắng, hạt phân. Ngày hôm nay phải biết ơn
ngày hôm qua. Thế hệ này phải nhớ ơn thế hệ trước. Đời sống ta chịu ơn biết bao
người. Cảm nghiệm sâu xa chân lý này, nên mỗi dịp Tết đến, người Việt nam ta
thường bày tỏ lòng biết ơn với ông bà, cha mẹ và các ân nhân. Những món quà nho
nhỏ nhưng thắm đượm tình nghĩa làm vui cả người nhận lẫn người cho. Riêng với
người Công giáo, bày tỏ lòng tri ân đối với Thiên chúa là một bổn phận không
thể thiếu. Vì Thiên chúa chính là tổ tiên đã sinh thành nên ta. Vì Thiên chúa
là ân nhân lớn nhất đời ta. Chính Người đã ban cho ta món quà cao quý nhất: đó
là sự sống. Chính Người tiếp tục chăm sóc gìn giữ ta từng ngày, từng giờ, từng
phút, từng giây. Biết ơn là việc làm của lương tri, cổ võ cho một thế giới mới
chan chứa tình người. Biết ơn cũng là một giá trị đạo đức được Chúa Giêsu đề
cao trong Tin Mừng.
Ngày Tết có nét đẹp của sự
cho đi. Ta gửi đi những cánh thiệp như những sứ giả của tình cảm yêu thương. Ta
gửi đi những lời cầu chúc như tâm tình mến yêu tha thiết dành cho nhau. Ta sửa
sang quét dọn nhà cửa để đón tiếp nhau. Ta dành thời giờ viếng thăm nhau để
xiết chặt thêm tình thân ái. Ta ăn mặc tề chỉnh để tỏ lòng kính trọng nhau. Ta
nói năng tế nhị để làm vui lòng nhau. Ta rộng rãi tặng tiền mừng tuổi cho con
cháu. Tóm lại, tất cả những gì ta làm trong ngày Tết đều vì người khác và cho
người khác. Đặc biệt trong lãnh vực ăn uống. Ngày Tết, nhà nào cũng chuẩn bị
sẵn đồ ăn thức uống cho gia đình, nhưng nhất là để mời khách. Khách vào nhà bao
giờ cũng được mời thưởng thức ấm chè mới, nếm kẹo bánh ngon. Sự chiếu cố của
khách làm vui lòng cho chủ. Sự vui vẻ của người nhận là hạnh phúc của người
cho. Có niềm vui cho đi và có niềm vui lãnh nhận. Những niềm vui ấy tạo cho
ngày Tết một nét đẹp đầy mầu sắc Tin Mừng: nét đẹp của sự quên mình, của sự
quảng đại cho đi, của sự khiêm tốn đón nhận, của tình liên đới.
Ngày Tết có nét đẹp của sự
đổi mới. Thiên nhiên đổi mới với sự hồi sinh của cây cỏ. Phố phường đổi mới với
những căn nhà mới, với những gian hàng mới và với quần áo mới. Hoà vào cái mới
của đất trời, của xã hội, lòng người cũng nôn nao trong niềm hy vọng đổi mới
bản thân và cuộc đời. Ai cũng mong tống tiễn những điều xấu vào quá khứ. Ai
cũng mong đón nhận một tương lai tươi đẹp. Niềm mong ước đổi mới được thể hiện
qua những cố gắng giữ vẻ mặt tươi cười, không tức giận, không nói những lời thô
tục, những điều rủi ro, nhưng chỉ nói những điều tốt đẹp, đối xử hoà nhã với
mọi người trong những ngày Tết. Phút giao thừa thật thiêng liêng. Nó đánh dấu
một khởi đầu mới. Người ta tin rằng sống tốt đẹp những giây phút đầu tiên sẽ có
ảnh hưởng tốt đến cả năm. Nên mỗi dịp Tết là một lần khuyến khích ta cố gắng
đổi mới đời sống, đổi mới bản thân.
Đổi mới đời sống là điều Chúa
Giêsu tha thiết mong muốn nơi ta. Người không ngừng mời gọi ta hãy từ bỏ con
đường tội lỗi xưa cũ, bước vào con đường mới, con đường tự do, thánh thiện của
con cái Thiên chúa. Người không ngừng mời gọi ta trở thành bầu da mới để có thể
chứa đựng thứ rượu mới là giáo lý của Người. Ngày Tết chính là một cơ hội cho
ta thực hành Lời Chúa dạy, tích cực đổi mới đời sống nên tốt đẹp hơn.
Với tất cả những nét đẹp trên
đây, tinh thần ngày Tết cổ truyền dân tộc rất gần gũi với Tin Mừng. Rõ ràng nét
đẹp văn hoá Việt nam đã chất chứa những giá trị Tin Mừng. Rõ ràng Tin Mừng đang
đi vào cuộc sống của người Việt nam.
Vì thế, người Việt nam Công
giáo không những có trách nhiệm gìn giữ những nét đẹp văn hoá của ngày Tết cổ
truyền mà còn phải biến những nét đẹp ấy thành những trang Tin Mừng sống động.
Khi ta sống tâm tình biết ơn trong ngày Tết, đừng chỉ giữ hình thức bề ngoài
hay chỉ chú ý tới khía cạnh vật chất. Hãy có tâm tình biết ơn sâu xa. Hãy nhìn
thấy ơn Chúa ban qua mọi ân huệ nhận được. Khi ta cho đi trong ngày Tết, đừng
chỉ cho đi như một hình thức xã giao hay như một thói tục bắt buộc. Hãy cho đi
với tâm tình yêu mến, kính trọng thực sự. Hãy đón tiếp khách thăm viếng như đón
tiếp chính Chúa. Khi ta muốn đổi mới đời sống, đừng chỉ giữ như một hình thức
và không chỉ giữ trong những ngày Tết, nhưng duy trì sự cố gắng đổi mới trong
suốt cả đời với quyết tâm thực sự đổi mới đời sống.
Khi ta sống tinh thần Tin
Mừng trong những phong tục ngày Tết, ta góp phần xây dựng một mùa Xuân mới, một
mùa Xuân dân tộc, một mùa Xuân tình thương. Mùa Xuân ấy sẽ vĩnh cửu vì sẽ dẫn
đến mùa Xuân Nước Trời.
Lạy Đức Kitô là mùa Xuân đích
thực, không bao giờ tàn úa, xin đổi mới tâm hồn con. Amen!
ĐTGM.
Jos Ngô Quang Kiệt